Eksamenstips

Snart eksamen? Ta deg tida til å lesa gjennom desse tipsa.

Forsking syner at eksamen er meir ein test på takling av stress enn ein kunnskapstest. Så stress er ganske normalt i tida frem mot eksamen. Den er ei energikjelde som du bør seie ja til som ein ressurs du kan bruke i tida. Dersom du prøver å kjempa den med nebb og klør, vil det tappa deg for krefter og det er jo ikkje det du skal bruka kreftene dine på.

Det er heilt normalt å være nervøs før eksamen, og moderat nervøsitet er ofte ein fordel for å yte optimalt. Studentar som skal opp til eksamen, og toppidrettsutøvarar som skal delta i viktig konkurranse, er i ein svært lik situasjon. Begge har ein lang treningsperiode før ein kort og avgjerande prestasjon der resultatet av denne prestasjonen er viktig for den vidare karrieren. Forskjellen er ofte at mens idrettsutøvaren bygger seg opp fysisk og psykisk før konkurransen, psykar studentar ofte ned både seg sjølv og kvarandre.

Til ein viss grad kan tankemønsteret vårt forklara kvifor nokon vert stressa, mens andre ikkje vert det under same type belastningar. Negative tankar kan påverke og få oss til å føle oss triste eller engstelege. Eksempel på negative tankar er, «Eg må lesa heile tida, elles stryk eg på neste eksamen». Våre tankar er vår indre dialog, som bestemmer korleis vi oppfattar ein situasjon og kva forventningar vi har. Heldigvis kan ein jobba for å bryta slike tankemønster. Den indre samtalen og det du seier til seg sjølv, blir ofte avgjerande for kva du presterer. Eksempel: «Eg er fokusert og konsentrert på eksamen, og hentar frå hukommelsen dei kunnskapar eg treng»

Prøv å omformulere negative tankar om eksamen ved å starte setningane med:
Eg vil jobba for……..
Eg er konsentrert og roleg……
Eg ser fram til å……
Dette skal eg få til……

FØR EKSAMEN

Ikkje la deg psyke ut! Ikkje vær ein container for andre sitt skryt, usikkerhet og gørr, men omgi deg med menneske som er positive og som støtter deg.
Vær i bevegelse. Fysisk trening dempar spenningar og aukar konsentrasjon.
Fokuser på det du er god til. Det er viktig å stadfesta og styrka denne opplevinga for å lukkast. Manglande tru på det du meistrar kan føre til handlingslamming!
Ved å vera løysingsorientert presterar du best mogleg. Unngå å vera problemfokusert. Konsentrer deg om dei måla du har satt deg for dagen for å unngå distraksjonar.
Ikkje samanlikn deg med andre. Det kan vere eit hinder for gode resultat. Det tek merksemda vekk frå oppgåva og vert eit hinder for konsentrasjon. Det vil og kunne påverke følelsane dine i negativ retning

Tidsplanlegging

Start med lesinga i god tid og lag ein realistisk arbeidsplan ( kva teknikkar og metodar du vil nytte, leseplanar, samarbeid med andre, arbeida med tidligare eksamensoppgåver, sosiale aktivitetar, mosjon, søvn, matinntak osb)

Gode søvnrutinar

Lag gode rutinar for søvn i god tid før eksamen.
Lag eit ritualet for å roe ned kvar kveld (avslappingsøvingar, pusteøvingar, lufte rommet, duftlys, varm dusj osb).
Stå opp og legg deg til faste tider.
Unngå te/kaffi om kvelden.
Unngå å trene seint på kveld (3 timar før søvn).

Stol på hukommelsen din

Ikkje fokuser på det du trur du ikkje veit: Fokuser på alt du kan!
Panikklesing skapar ubevisst stress.

Lag ein prøve-eksamen

Gjer deg kjent med eksamenslokalet.
Tenk gjennom kva du skal gjere eksamensdagen (kva skal du ha på deg, korleis skal du forholda deg til dei andre studentane for å unngå meir nervøsitet, kor vil du sitte, kva skal du ete og drikke undervegs, korleis skal du roe deg ned innan du startar, kan du ein pusteteknikk og eller har du øvd på å visualisere, korleis planlegg du tida- disposisjon osb).

Trapp ned
Slutt å lese eit par dagar før eksamen!
Gjer hyggelege aktivitetar.
Dei siste dagane før eksamen skal du nytta til å preppe forma, bygg deg opp fysisk og mentalt; gå på tur, vær med vener, gå på kino!
Bla heller i notatar for å bekrefte alt du kan.
Ikkje opne bøkene eksamensdagen. Då unngår du panikk dersom du ser noko du ikkje kjenner att i boka.

UNDER EKSAMEN

Eksamen er ei øving

Set deg så langt framme som mogleg for å unngå distraksjon frå dei andre studentane som alltid ser ut til å vera godt i gang med skrivinga når du sjølv stopper opp.
Det er viktig å halde fokus på oppgåva. Dersom du fokuserer på det du ikkje har kontroll over, aukar stresset.
Les roleg igjennom oppgåva fleire gonger. Vær sikker på at du har forstått oppgåva rett, og at du har fått med deg eventuelle deloppgåver.
Lag ein disposisjon. Begynn med den enklaste oppgåva. Då hjelper du deg sjølv til å stimulere underbevisstheita til å jobbe med resten.
Dersom du startar med den vanskelegaste oppgåva kan du risikera at panikken spreier seg, og risikoen for å bruka for mykje tid på ei oppgåve vert større. Du kan då risikere å få dårleg tid på dei enkle oppgåvene og.
Får du jernteppe skriv du kva som helst på papiret. For eksempel kan du tenke at du forklarar oppgåva til kjærasten eller nokon andre i brevsform, eller du kan starta med Adam og Eva. Gjer kva som helst, for det syner seg at stoffet ofte kjem fram når ein startar å skrive.
Ta pausar midt i noe du jobbar godt med. Då er detlettare å komme i gang etterpå.
Beveg og strekk deg.

Munnleg eksamen?

Her gjeld stort sett dei same råda for sjølve eksamenssituasjonen som for skriftleg eksamen.
Sjå på sensor som ein medspelar som ynskjer å hjelpa deg til å best mogeleg svare på oppgåvene.
Viss du treng, be om ein tenkepause, eller ein tur ut og noter ned stikkord.

Spis sunt & PUST!

Kroppen din nyttar enormt med kaloriar under ein eksamen. Unngå at hjernen går tom! Kjør på med langsame karbohydrat og protein. Grovbrød, fullkorn pasta, nøtter, frukt er bra å ha med på eksamen. Energikick med sjokolade kan du venta med til heilt på slutten. Slik unngår du nedtur. Hugs å drikke masse vatn undervegs.

PUSTEN er vår kjelde til energi og konsentrasjon. Rett deg opp og trekk pusten djupt nokre gonger (kjenn at du trekker godt ned i magen) og fortsett å puste roleg. Dette vil roe eksamensnervane og kan med fordel repeterast fleire gonger under eksamen.

HUGS: Fjordbok i Høgskulebygget har mange gode bøker om korleis du kan lukkast med eksamen, om leseteknikk og førebuing til eksamen.

Dersom du treng fleire råd eller har behov for å snakka om dette er du velkomen til å ta kontakt med våre studentrådgjevarar for samtale og/eller hjelp til å finne gode strategiar for å handtere eksamen på ein betre måte.